Các bước cơ bản từ chọn giống, chuẩn bị đất, đến kỹ thuật trồng và chăm sóc cây hoa đào

1. Chọn giống hoa đào phù hợp

Cây muốn phát triển khâu chọn giống là bước đầu tiên nhưng cũng là quan trọng nhất. Các bạn nên xác định rõ nhu cầu mục đích trồng giống cây nào. Có rất nhiều loại giống hoa đào như sau

• Đào bích: Hoa màu hồng đậm, cánh kép, thích hợp với khí hậu miền Bắc Việt Nam.
• Đào phai: Hoa màu hồng nhạt, cánh đơn hoặc kép, phổ biến ở nhiều vùng.
• Đào bạch: Hoa màu trắng tinh khiết, hiếm gặp hơn, thường được trồng ở một số vùng đặc biệt.
• Đào thất thốn: Giống đào quý, hoa màu hồng đậm, cánh kép dày, thường được trồng để chơi Tết.

Khi chọn giống, cần xem xét điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương và mục đích trồng để lựa chọn giống phù hợp.

Cây giống tốt nhất là cây ghép cành hoặc cây chiết cành

Quan trọng hơn là chọn nơi cung cấp cây giống chuẩn tránh trường hợp mua phải cây giống thực sinh hoặc cây giống trôi nổi  không đảm bảo sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức chăm sóc.

2. Chuẩn bị đất trồng

• Yêu cầu đất: Cây đào ưa đất thịt nhẹ hoặc đất pha cát, tơi xốp, thoát nước tốt, độ pH từ 5,6 - 6,5. 
• Cải tạo đất: Trước khi trồng, cần làm đất kỹ, loại bỏ cỏ dại, cày xới để đất tơi xốp. Trộn thêm phân hữu cơ hoặc phân trùn quế để tăng cường dinh dưỡng và cải thiện cấu trúc đất. 
• Lên luống: Để tránh ngập úng, lên luống cao 25 - 30 cm, rộng 70 cm, tạo rãnh thoát nước giữa các luống. 

3. Kỹ thuật trồng cây hoa đào

• Thời vụ trồng: Thời gian trồng đào thích hợp nhất là vào mùa thu, khoảng tháng 7 - 8 âm lịch, giúp cây có đủ thời gian phát triển trước khi ra hoa vào dịp Tết.
• Mật độ trồng: Khoảng cách giữa các cây thường là 1 m x 1 m, đảm bảo đủ không gian cho cây phát triển. 

Cách trồng:

• Đào hố trồng kích thước phù hợp với bầu rễ cây.
• Đặt cây vào hố, lấp đất đến ngang cổ rễ, nén chặt để cố định cây.
• Tưới nước đẫm sau khi trồng để đảm bảo độ ẩm cho cây.

4. Chăm sóc cây hoa đào sau trồng

4.1. Tưới nước

• Duy trì độ ẩm cho đất, tưới nước đều đặn, đặc biệt trong giai đoạn cây mới trồng và phát triển mạnh. Tránh để đất quá khô hoặc ngập úng.
• Phòng trừ cỏ dại: Phủ gốc chè bằng cỏ, rác, cây phân xanh... để hạn chế cỏ dại; xới phá váng sau mỗi trận mưa to.
• Làm cỏ vụ xuân tháng 1 - 2 và vụ thu tháng 8 - 9, xới sạch toàn bộ diện tích một lần/vụ; một năm xới gốc 2 - 3 lần.

4.2. Bón phân

• Giai đoạn đầu: Sử dụng phân hữu cơ hoặc phân NPK cân đối để cung cấp dinh dưỡng cho cây. Bón phân định kỳ 2 - 3 tuần/lần.
• Giai đoạn trước khi ra hoa: Giảm lượng phân đạm, tăng cường phân lân và kali để kích thích ra hoa và tăng chất lượng hoa.
• Lượng phân bón cho 1 ha là: 30 tấn phân chuồng (phân hữu cơ), 200 - 250 kg đạm, 400 kg lân và 400 kg kali. Bón lót: toàn bộ phân chuồng + 1/3 lượng đạm + 1/2 lượng lân +1/3 lượng ka li.
•  Sau tết, cần chuyển ngay đào ra trồng trong đất hoặc thay hỗn hợp đất mới (3 - 4 phần đất 1 phần phân hữu cơ). Bón lót khi trồng 3 - 5 kg phân hữu cơ/cây tùy theo cây lớn hay nhỏ.
• Đối với đào gốc sau khi thu hoạch cành bán tết cần bón 3 - 5 kg phân hữu cơ/cây ngay sau tết 10 - 15 ngày.
• Tưới thúc bằng cách hòa 15 - 25 gam phân NPK 20-20-15+TE Đầu Trâu/10 lít nước để tưới sau khi bón phân hữu cơ 10 - 15 ngày.
• Bón thúc bằng phân NPK 20-20-15+TE hoặc NPK 13-13-13+TE Đầu Trâu với lượng 50 - 100 gam/cây, định kỳ 15 - 20 ngày/lần kết hợp xới đất và phun phân bón lá Đầu Trâu 501 hay 502 nhằm giúp cây để cây phát nhiều cành, tán sum xuê.
• Từ trung tuần tháng 10 đến tháng 11 âm lịch, tùy theo năm nhuận hay thường và tình hình sinh trưởng của cây để quyết định ngừng bón phân gốc, chỉ phun phân bón lá Đầu Trâu 701 nhằm hạn chế tăng trưởng thân lá, thúc đẩy phân hóa mầm hoa.

4.3. Cắt tỉa và tạo dáng

• Sau khi hoa tàn, tiến hành cắt tỉa các cành yếu, cành bị sâu bệnh và những cành mọc không đúng hướng. Việc này giúp cây thông thoáng, nhận đủ ánh sáng và dinh dưỡng, đồng thời kích thích việc ra chồi mới.
• Sử dụng dây mềm để uốn nắn cành theo hình dáng mong muốn. Quá trình này nên thực hiện nhẹ nhàng để tránh làm gãy hoặc tổn thương cành.
• Tạo Đào dáng:

+ Dáng trực (tức thẳng đứng), dáng xiêu (nghiêng), dáng hoành (nằm ngang), dáng huyền (chúc xuống hay còn gọi là treo vách núi). 
+ Tạo Đào thế: Cây đào thế là một loại hình cây cảnh nghệ thuật biểu thị đạo đức, truyền thống của người Việt Nam. Thế cây cũng tương tự như dáng cây (có nghĩa là có 4 thế chính).
+ Tạo Đào Bonsai: Đào bon sai là loại cây đào lùn được bàn tay khéo léo của nghệ nhân “đ� �c kết” nhỏ nhắn lại nhưng vẫn mang những đường nét, sắc thái ngoài tự nhiên của nó

4.4. Phòng trừ sâu bệnh

• Kiểm tra thường xuyên: Quan sát cây hàng ngày để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như lá vàng, đốm lá, cành khô héo.
• Biện pháp phòng trừ: Sử dụng các biện pháp sinh học hoặc hóa học phù hợp để kiểm soát sâu bệnh. Luôn tuân thủ hướng dẫn sử dụng và đảm bảo an toàn cho người và môi trường.
• Các loại sâu hại chính là: Rệp, nhện đỏ... Có thể dùng Carate 2,5EC, Supracide 40ND, Ortus 5 SC, Pegasus... 
• Các loại bệnh thường gặp là: Đốm đen, phấn trắng, gỉ sắt, thán thư, đốm mắt cua, chảy gôm... Có thể dùng một số thuốc hoá học như Score 250ND, Zineb 80WP, Anvil 5EC, Peroxin 02 - 0,4%, Bayfidan 259 EC, Aliette 80WP…

5. Điều chỉnh thời gian ra hoa

Để hoa đào nở đúng dịp Tết, cần áp dụng các biện pháp điều chỉnh phù hợp:

• Tuốt lá: Thực hiện việc tuốt lá khoảng 45 - 60 ngày trước Tết, tùy thuộc vào giống đào và điều kiện thời tiết. Việc tuốt lá giúp cây tập trung dinh dưỡng cho việc ra hoa. 
• Khoanh vỏ: Vào tháng 8 âm lịch, có thể thực hiện khoanh vỏ bằng cách cắt một vòng vỏ quanh thân cây, dưới chỗ phân cành. Phương pháp này giúp hạn chế dòng chảy dinh dưỡng, kích thích cây ra hoa sớm hơn.
• Điều chỉnh nhiệt độ và ánh sáng: Trong trường hợp thời tiết lạnh kéo dài, có thể sử dụng bóng đèn để sưởi ấm và che chắn cho cây. Ngược lại, nếu thời tiết quá ấm, cần che bớt ánh sáng và tưới nước mát để hãm quá trình ra hoa.
• Để đảm bảo cây hoa đào nở hoa đúng dịp Tết, việc điều chỉnh thời gian ra hoa là yếu tố then chốt.

Dưới đây là một số phương pháp và lưu ý quan trọng:

a. Tuốt lá

• Việc tuốt lá giúp cây tập trung dinh dưỡng vào việc phát triển nụ hoa. Thời điểm tuốt lá thường vào giữa tháng 11 âm lịch, tức khoảng 45-60 ngày trước Tết. Tuy nhiên, thời gian cụ thể có thể điều chỉnh dựa trên điều kiện thời tiết:
• Thời tiết ấm áp: Tuốt lá muộn hơn từ 2-5 ngày.
• Thời tiết lạnh: Tuốt lá sớm hơn từ 2-5 ngày.
• Khi tuốt lá, nên thực hiện nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương đến mầm hoa và cành cây. Việc này giúp cây tập trung dinh dưỡng vào việc phát triển nụ hoa, đảm bảo hoa nở đều và đẹp vào dịp Tết.

b. Khoanh vỏ

• Khoanh vỏ là kỹ thuật tạo vết cắt quanh thân cây để hạn chế dòng chảy dinh dưỡng, từ đó điều chỉnh thời gian ra hoa:
• Thời điểm thực hiện: Giữa đến cuối tháng 8 âm lịch.
• Cách thực hiện: Dùng dao sắc khứa một vòng quanh thân cây, cách gốc khoảng 10-15 cm, sâu đến phần gỗ. Sau khoảng một tuần, nếu lá chuyển từ xanh đậm sang xanh nhạt và hơi rũ xuống, việc khoanh vỏ đã thành công. Nếu không, cần khứa thêm một vòng khác phía trên vết cũ.
• Phương pháp này giúp kiểm soát lượng dinh dưỡng lên phần trên của cây, từ đó điều chỉnh quá trình ra hoa theo ý muốn.

c. Điều chỉnh ánh sáng và nhiệt độ

• Ánh sáng và nhiệt độ ảnh hưởng lớn đến quá trình ra hoa của cây đào:
• Giảm ánh sáng: Khoảng 3-4 tuần trước Tết, giảm ánh sáng bằng cách che chắn hoặc di chuyển cây vào nơi ít sáng. Điều này giúp cây "nhầm" là mùa đông, thúc đẩy phân hóa mầm hoa.
• Tăng nhiệt độ: Trong những ngày rét đậm, bọc cây bằng nilon, phun nước ấm quanh gốc và thắp đèn vào ban đêm để giữ ấm. Ngược lại, nếu thời tiết quá ấm, cần che bớt ánh sáng và tưới nước mát để hãm quá trình ra hoa.
• Việc điều chỉnh này giúp kiểm soát môi trường sống của cây, từ đó ảnh hưởng đến thời gian và chất lượng ra hoa.

d. Bón phân và tưới nước

• Chế độ dinh dưỡng và nước tưới đóng vai trò quan trọng:
• Bón phân: Trước khi tuốt lá, bón phân kali để kích thích cây ra hoa. Sau khi tuốt lá, hạn chế bón phân đạm để tránh cây phát triển cành lá thay vì nụ hoa.
• Tưới nước: Duy trì độ ẩm vừa phải. Tránh tưới quá nhiều nước sau khi tuốt lá để không kích thích cây ra chồi non.
• Việc cung cấp dinh dưỡng và nước hợp lý giúp cây phát triển khỏe mạnh và ra hoa đúng thời điểm mong muốn.

e. Lưu ý chung

• Theo dõi thời tiết: Điều chỉnh các biện pháp chăm sóc dựa trên diễn biến thời tiết thực tế.
• Quan sát cây thường xuyên: Phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để kịp thời xử lý.
• Việc chăm sóc cây hoa đào để nở đúng dịp Tết đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Bằng cách áp dụng đúng kỹ thuật và theo dõi sát sao, bạn sẽ có những cây đào rực rỡ, mang lại may mắn và niềm vui cho gia đình trong năm mới.