Hướng dẫn xử lý cây có múi sau thu hoạch

 1 Tình trạng cây cam, chanh, bưởi sau  sau khi cho quả ?
 2 Các biện pháp xử lý cây trồng cam, chanh, bưởi sau thu hoạch

 1 Tình trạng cây cam, chanh, bưởi sau  sau khi cho quả ?

Nhìn chung các loại cây ăn quả “lưu niên” thường mỗi năm nuôi quả 1 lần. Có loại cây chỉ nuôi quả 3 - 5 - 7 tháng như mít, nhãn, vải, có loại cây nuôi quả khá dài ngày như cam, quýt, thậm chí tới 8 - 10 tháng.

Để đảm bảo dinh dưỡng nuôi quả, tất cả các cơ quan, bộ phận của cây trồng đều phải hoạt động mạnh, sản xuất, tích lũy dinh dưỡng vào thân và các cơ quan dự trữ.

Suốt quá trình quả lớn, các loại enzim đã khai thác triệt để nguồn dinh dưỡng dự trữ trong các bộ phận của cây. Khi quả chín, đến thời kỳ thu hoạch quả, cây trồng xác xơ, cạn kiệt dinh dưỡng. Đặc biệt, bộ rễ bị suy kiệt và tổn hại nhiều nhất. Do vậy, sau mỗi vụ thu hoạch, cây trồng và đặc biệt bộ rễ, nếu không nhanh được hồi phục sẽ ảnh hưởng lớn đến việc cung cấp dinh dưỡng nuôi hoa quả vụ tới, dẫn tới hiện tượng quả non sẽ bị rụng rất nhiều. Do vậy để đảm bảo thu hoạch cân đói với phát triển bền vững bà con cần được hướng dẫn chăm sóc cây có múi sau thu hoach.
Tuy cùng thuộc nhóm cây ăn quả “lá xanh quanh năm”, nhưng để “ngủ nghỉ lại sức” giúp quá trình ra hoa được thuận lợi thì mỗi cây mỗi khác. Ví dụ, phải có rét thì cây vải mới tượng nụ hoa, cây nhãn lại cần có cành mẹ bánh tẻ trong điều kiện hanh, lạnh mới ra hoa, trong khi đó họ cây có múi lại chỉ cần khô kiệt, thậm chí khô nẻ làm bộ rễ bị tổn hại, sau đó có nước vào làm cây hồi sinh và phát nụ hoa.

Miền Bắc có mùa đông khô, rét là điều kiện thiên nhiên rất thuận lợi cho cây ăn quả họ cây có múi nghỉ đông. Mùa đông càng khô hanh kéo dài thì sang xuân, cây có múi càng phát nhiều hoa. Hiện nay, do ảnh hưởng biến đổi khí hậu toàn cầu, thời tiết nước ta ngày càng diễn biến phức tạp, sai khác khá nhiều so với quy luật thời tiết nhiều năm. Để chủ động cho vụ cam, vụ bưởi tới được sai hoa, nhiều quả, đặc biệt vào những năm mùa đông ít khô rét, trước hết cần chủ động chăm sóc cây có múi giai đoạn sau thu hoạch, tạo điều kiện cho chúng “ngủ đông” được thuận lợi.
Một số loại cây có múi đang có giá trị kinh tế cao hiện nay : bưởi da xanh, bưởi diễn, cam v2....

2 Các biện pháp xử lý cây trồng cam, chanh, bưởi sau thu hoạch

Ngay sau thu hoạch quả vài ngày, dùng kéo cắt bỏ triệt để những cành bị sâu bệnh, cành không có lá, cành trong tán cây, cành vượt và những cành cuống quả mới thu hoạch. Khi cắt phải cắt sát không để lại đoạn cành để hạn chế một số sâu bệnh xâm nhiễm gây hại. Xới xáo lớp đất mặt vườn tạo độ thông thoáng giúp bổ rễ phát triển khỏe. Đồng thời bón phân hữu cơ và phân khoáng giúp cây hồi phục nhanh. 

Lượng bón nhiều hay ít phụ thuộc vào đất, tuổi cây, cũng như năng suất đã thu hoạch và tiềm năng của cây. Thường vào tháng 11 - 12 sau thu hoạch khoảng 15 - 20 ngày. Bón 10 - 20kg phân hữu cơ ủ hoai mục + khoảng 5 - 10kg phân lân nung chảy và 4 - 5kg phân đa yếu tố NPK 5.10.3 cho mỗi gốc cây bưởi 5 - 7 tuổi, giúp cho cây bưởi nhanh hồi phục sau thu hoạch, đặc biệt giúp cho bộ rễ hồi phục nhanh và phát triển khỏe khi xuân đến, tạo điều kiện cho vụ xuân ra nhiều hoa, đậu nhiều quả và hạn chế hiện tượng rụng sinh lý.

Tạo rãnh xung quanh tán cây, tùy thuộc vào lớp đất mặt hoặc thảm thực vật quanh tán cây mà cuốc rãnh rộng 20 - 30cm, sâu 5 - 10cm. Trộn đều các loại phân và bón theo rãnh đào rồi dùng đất lấp kín phân. Chỉ nên lấp đầy 2/3 rãnh, phần còn lại chờ bón phân thúc, sử dụng các loại tàn dư thực vật, cây phân xanh, rơm rạ mục tủ gốc giữ ẩm cho cây.

Lưu ý: Không được tưới nước vào giai đoạn này nhằm giúp cây ngủ Đông thuận lợi, khống chế lứa lộc đông hoặc xuân sớm. Chỉ khi xuất hiện nụ, hoa mới tưới và bón phân đón hoa. Những cây quả ít, thân lá phát triển mạnh, hoặc những năm múa đông ít hanh khô, cần phải kìm hãm sinh trưởng để tạo điều kiện cho cây phải được ngủ nghỉ qua đông bằng cách cuốc sâu và phơi khô đất vùng xung quanh gầm tán cây, cách gốc khoảng 0,5 - 1,0m tùy độ rộng tán cây. Như vậy, khi có mưa xuân sẽ kích thích phân hóa mầm hoa, tạo điều kiện cho cây sai hoa, nhiều quả.